Projekcje filmu „Pilecki“
20 maja o godz. 17.00, centrum filmowe „Skalvija“ (ul. A. Goštauto 2, Wilno)
21 maja o godz. 18.00, Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego (ul. Vilniaus 48, Soleczniki)

13 maja mija kolejna rocznica urodzin rotmistrza Witolda Pileckiego (1901-1948), oficera rezerwy Wojska Polskiego, współzałożyciela Tajnej Armii Polskiej, dobrowolnego więźnia KL Auschwitz, oficera Komendy Głównej Armii Krajowej, więźnia politycznego okresu stalinowskiego oraz ofiary mordu sądowego Polski Ludowej. Z tej okazji Instytut Polski w Wilnie organizuje pokazy filmu „Pilecki” (80 min., 2015, Polska). Fabularyzowany dokument w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego przedstawia historię rotmistrza Witolda Pileckiego od czasów jego młodości, poprzez działania w czasie II wojny światowej, aż do uwięzienia i śmierci w maju 1948 roku.
Witold Pilecki – rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, uczestnik wojny z bolszewikami w l. 1919-1920. Mieszkał m. in. w Wilnie, gdzie studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego. W czasie II wojny światowej przyszło mu walczyć z dwoma wrogami swojej ojczyzny – Niemcami i ZSRR. Nawet po porażce w nierównej walce Pilecki nie poddał się i wstąpił do organizacji podziemnych, prowadzony obowiązkiem walki o wolność ojczyzny. Kierując się tym wewnętrznym głosem przymusu postanowił dowiedzieć się, co się dzieje za ogrodzeniem niemieckiego obozu w Oświęcimiu i z własnej woli dał się pojmać i być osadzonym w Oświęcimiu. Jego raporty z obozu były pierwszymi i tak niewiarygodnymi, że ani Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, ani sojusznicy w Londynie nie mogli uwierzyć w prawdziwość tych okropieństw. W. Pilecki będąc w Oświęcimiu planował nawet zorganizować masowe powstanie. Ostatecznie z grupą przyjaciół zorganizował ucieczkę na skalę filmów hollywoodzkich: w strojach esesmanów skradli samochód komendanta obozu Rudolfa Hössa i w taki sposób wydostali się na wolność. Mimo, iż pod koniec wojny przedostał się do Londynu, gdzie mógł bezpiecznie pozostać i pracować będąc wysoce cenionym przez wywiad brytyjski, W. Pilecki postanowił wrócić do ojczyzny i pod przybranym nazwiskiem zbierać dane o planach ZSRR dotyczących sowietyzacji Polski. Nawet świadom tego, iż niedługo może być ujęty, postanowił zostać. W marcu 1948 r. został fałszywie oskarżony i skazany na karę śmierci. Jego ostatnie słowa łatwo da się zgadnąć: „Żyj wiecznie niepodległa Polsko!”. W czasach komunistycznych w Polsce o Pileckim nie wolno było mówić, przemilczano również jego bohaterskie czyny w stosunku do Niemiec. Zrehabilitowany dopiero w 1990 r., a w 2006 r. prezydent Polski Lech Kaczyński przyznał Witoldowi Pileckiemu pośmiertnie Order Orła Białego. Obecnie jest jednym z największych polskich bohaterów i na jego cześć ustawiane są liczne pomniki. W 2013 roku minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak mianował pośmiertnie rotmistrza Witolda Pileckiego na stopień pułkownika.
Film w centrum filmowym „Skalvija“ zapowie (w języku litewskim) historyk Simonas Jazavita, doktorant Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, pracownik Muzeum m. Kowna, prezes Zarządu Litewskiego Towarzystwa Miłośników Historii Wojny. Film w Solecznikach zapowie historyk Waldemar Szełkowski, prezes Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”.

Film po polsku z litewskimi napisami. W Wilnie wstęp za zaproszeniami, które są dostępne w Instytucie Polskim; w Solecznikach wstęp wolny.

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, centrum filmowe „Skalvija”, Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego

Projekcja filmu „Pilecki“ (80 min., 2015, Polska) w Kownie
27 czerwca, godz. 19.00, Muzeum IX Fortu w Kownie (Žemaičių pl. 75, Kowno)

Fabularyzowany dokument w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego przedstawia historię rotmistrza Witolda Pileckiego od czasów jego młodości, poprzez działania w czasie II wojny światowej, aż do uwięzienia i śmierci w maju 1948 roku. Witold Pilecki – rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, uczestnik wojny z bolszewikami w l. 1919-1920. Mieszkał m. in. w Wilnie, gdzie studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego. W czasie II wojny światowej przyszło mu walczyć z dwoma wrogami swojej ojczyzny – Niemcami i ZSRR. Nawet po porażce w nierównej walce Pilecki nie poddał się i wstąpił do organizacji podziemnych, prowadzony obowiązkiem walki o wolność ojczyzny. Kierując się tym wewnętrznym głosem przymusu postanowił dowiedzieć się, co się dzieje za ogrodzeniem niemieckiego obozu w Oświęcimiu i z własnej woli dał się pojmać i być osadzonym w Oświęcimiu. Jego raporty z obozu były pierwszymi i tak niewiarygodnymi, że ani Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, ani sojusznicy w Londynie nie mogli uwierzyć w prawdziwość tych okropieństw. W. Pilecki będąc w Oświęcimiu planował nawet zorganizować masowe powstanie. Ostatecznie z grupą przyjaciół zorganizował ucieczkę na skalę filmów hollywoodzkich: w strojach esesmanów skradli samochód komendanta obozu Rudolfa Hössa i w taki sposób wydostali się na wolność. Mimo, iż pod koniec wojny przedostał się do Londynu, gdzie mógł bezpiecznie pozostać i pracować będąc wysoce cenionym przez wywiad brytyjski, W. Pilecki postanowił wrócić do ojczyzny i pod przybranym nazwiskiem zbierać dane o planach ZSRR dotyczących sowietyzacji Polski. Nawet świadom tego, iż niedługo może być ujęty, postanowił zostać. W marcu 1948 r. został fałszywie oskarżony i skazany na karę śmierci. Jego ostatnie słowa łatwo da się zgadnąć: „Żyj wiecznie niepodległa Polsko!”. W czasach komunistycznych w Polsce o Pileckim nie wolno było mówić, przemilczano również jego bohaterskie czyny w stosunku do Niemiec. Zrehabilitowany dopiero w 1990 r., a w 2006 r. prezydent Polski Lech Kaczyński przyznał Witoldowi Pileckiemu pośmiertnie Order Orła Białego. Obecnie jest jednym z największych polskich bohaterów i na jego cześć ustawiane są liczne pomniki. W 2013 roku minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak mianował pośmiertnie rotmistrza Witolda Pileckiego na stopień pułkownika.
Film po polsku z litewskimi napisami. Wstęp wolny. 

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Muzeum IX Fortu w Kownie

Projekcja filmu dokumentalnego o Stanisławie Filibercie Fleurym pt. „Mistrz scen rodzajowych“
24 lipca, godz. 17.30, Litewska Biblioteka Narodowa im. M. Mažvydasa (al. Gedimino 51, Wilno)

Polski dokument w reżyserii Andrzeja Ciecierskiego pt. „Mistrz scen rodzajowych“ (42 min., 2018) jest pierwszą filmową próbą ukazania życia i dorobku Stanisława Filiberta Fleury (1858-1915), prekursora sztuki fotograficznej, jednego z najwybitniejszych wileńskich fotografów przełomu XIX i XX w. Jego najlepsze fotografie powstały nie w studiu, w którym portrety rodzinne zamawiał wówczas każdy szanujący się wilnianin, lecz podczas wędrówek po mieście i jego okolicach. Właśnie miasto, jego ulice i sceny codziennego miejskiego życia najbardziej interesowały artystę. Unikalne fotografie Fleury przenoszą nas w czasie i pozwalają lepiej poznać ówczesne Wilno.  W filmie, który był realizowany zarówno w Polsce jak i na Litwie, o swoim wybitnym pradziadku opowiada, m.in. Aleksandra Fleury-Kręgielska. Równie ciekawe są spostrzeżenia historyka fotografii, dyplomaty Dainiusa Junevičiusa. Film w języku polskim z napisami litewskimi. Wstęp wolny.

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Litewska Biblioteka Narodowa im. M. Mažvydasa, TVP3 Gdańsk

Film „Fotografowie. Bolesława i Edmund Zdanowscy”
7 sierpnia, godz. 17.30, Litewska Biblioteka Narodowa im. M. Mažvydasa (al. Gedimino 51, Wilno)

Film dokumentalny Andrzeja Ciecierskiego (Polska, 53 min., 2019) opowiada o wileńskich fotografach Bolesławie (z domu Tallat-Kelpšaitė) i Edmundzie Zdanowskich – przedstawicielach tzw. wileńskiej szkoły fotografii, wychowankach słynnego fotografa Jana Bułhaka i kontynuatorach stworzonej przez niego estetyki fotografiki. Od 1930 roku, kiedy zaczęli pracować razem w jednym studiu fotograficznym, na początku należącym do Uniwersytetu Wileńskiego, a po jakimś czasie własnym, zawsze tworzyli razem. Po zakończeniu II wojny światowej w ramach repatriacji przenieśli się do Gdyni, gdzie zostali twórcami Liceum Fotografiki w Gdyni i jej pierwszymi nauczycielami. Zdjęcia małżeństwa Zdanowskich przechowywane są w kolekcjach wielu muzeów w Polsce i na Litwie. Ich dorobek artystyczny jest cennym materiałem etnograficznym, historycznym i dokumentacyjnym upływu minionych lat. Film w języku polskim z napisami  litewskimi. Wstęp wolny.

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Litewska Biblioteka Narodowa im. M. Mažvydasa, TVP3 Gdańsk

Projekcja filmu „Najlepszy“ (reż. Łukasz Palkowski, 2017, 110 min.) w programie „Kina pod gwiazdami“
4 września, godz. 21.00,  dziedziniec Pałacu Wielkich Książąt Litewskich (pl. Katedros 4, Wilno)

„Najlepszy” to sportowiec, który zachwycił świat, ale w Polsce pozostaje osobą praktycznie nieznaną. To fascynująca, pełna morderczego wysiłku, spektakularnych upadków i niezwykłej siły, historia inspirowana życiem Jerzego Górskiego , który ukończył bieg śmierci oraz ustanowił rekord świata w triathlonowych mistrzostwach świata, zdobywając tytuł mistrza na dystansie Double Ironman z czasem 24:47:46. Ten rekord nie byłby możliwy, gdyby w jego życiu nie pojawiły się dwie kobiety. Jedną stracił. Druga stała się inspiracją, aby zawalczył o swoje życie. To historia człowieka, który udowodnił, że prawdziwi bohaterowie nie boją się upadać i potrafią podnieść się z największego dna.
Film m.in. otrzymał 6 nagród  na festiwalu filmowym w Gdyni (w tym nagrodę publiczności), został nagrodzony na festiwalach w Cottbus, Chicago, Paryżu i Toruniu. Film w jęz. polskim z napisami litewskimi. Więcej informacji i bilety:
https://kinaspozvaigzdemis.lt/seansas/geriausias/

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, centrum filmowe „Pasaka”

19. Festiwal Filmu Polskiego
3-13 października, Wilno, Kowno, Mariampol, Możejki, Soleczniki

19. Festiwal Filmu Polskiego na Litwie odbędzie się od 3 do 13 października 2019 roku w pięciu litewskich miastach – Wilnie, Kownie, Mariampolu, Możejkach i Solecznikach. Głównym organizatorem jest Instytut Polski w Wilnie. W programie wydarzenia znajdą się starannie wyselekcjonowane filmy z najlepszych festiwali filmowych w Cannes, Berlinie, Sundance Film Festival i innych. Niektóre z filmów miały swoją premierę w Polsce zaledwie kilka dni temu na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Na główny program festiwalu składają się najlepsze i warte uwagi filmy stworzone w różnych stylach przez różne pokolenia twórców. Odzwierciedlają one to, co dzieje się obecnie w Polsce, ale czerpią też inspirację w tradycji i potencjale polskiego kina. Spośród 13 filmów w programie głównym znalazło się najnowsze dzieło Agnieszki Holland „Obywatel Jones“ (2019), prezentowane na Festiwalu Filmowym w Berlinie i nagrodzone kilka dni temu Złotymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Grająca główną rolę w filmie Jacka Borcucha „Słodki koniec dnia“ (2019) Krystyna Janda otrzymała nagrodę za najlepszą rolę kobiecą na Sundance Film Festival. Z kolei „Jeszcze dzień życia“ (2018) Raúla de la Fuente i Damiana Nenowa, opowiadające historię legendarnego reportera i pisarza Ryszarda Kapuścińskiego, to dzieło nagrodzone przez Europejską Akademię Filmową jako najlepsza animacja roku. Doceniła je także publiczność festiwalu w San Sebastian.
Na widzów czeka także doceniony przez Europejską Akademię Filmową film Adrana Panka „Wilkołak“ (2018), który pretenduje razem z „Obywatelem Jonesem“ Agnieszki Holland o tzw. europejskiego Oscara, jeden z najbardziej wyczekiwanych tegorocznych filmów – „Ciemno, prawie noc“ (2019) Borysa Lankosza, czy romantyczna komedia „Całe szczęście“ (2019) Tomasza Koneckiego z Piotrem Adamczykiem w roli głównej.}
W programie głównym Festiwalu nie zabraknie filmów dotyczących historii. Krótko po polskiej premierze, widzowie na Litwie będą mieli okazję obejrzeć pierwszy film fabularny o postaci niejednoznacznie ocenianej na Litwie, ale także i w Polsce, czyli o Józefie Piłsudskim. Postać tę w filmie Michała Rosy „Piłsudski“ (2019) zagrał Borys Szyc, znany litewskiej publiczności z „Zimnej wojny“. Do czasów przed Powstaniem Warszawskim przeniesie widzów film Władysława Pasikowskiego „Kurier“ (2019), opowiadający historię słynnego „Kuriera z Warszawy“ Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Tragiczne dzieje Kaszubów opowiada natomiast historyczna epopeja Filipa Bajona „Kamerdyner“ (2018). Reżyser Adam Sikora przeniesie widzów filmu „Autsajder“ (2018) w czasy Polskiej Republiki Ludowej, kiedy to często trzeba było wybierać pomiędzy ideałami a wolnością.
Na młodszych widzów czeka „Dzień czekolady“ (2018) Jacka Bławuta. To pierwszy polski film, który otrzymał nagrodę Krzysztofa Kieślowskiego dla najlepszego scenariusza filmu z Europy Środkowej.
W tym roku program specjalny poświęcony jest zmarłemu w 2018 roku polskiemu reżyserowi filmowemu i teatralnemu Kazimierzowi Kutzowi (1929-2018). Jego filmy nie tylko weszły do klasyki polskiego kina, ale do tej pory nie straciły na oryginalności, aktualności i walorów artystycznych. W programine retrospektywy znalazło się pięć filmów: „Nikt nie woła“ (1960), „Milczenie“ (1963), „Sól ziemi czarnej“ (1969), „Perła w koronie“ (1971) i „Zawrócony“ (1994).
Na Festiwalu będziemy mieli możliwość spotkania się z zaszczytnymi gośćmi. Film „Ułaskawienie“ (2018) zaprezentuje reżyser Jan Jakub Kolski oraz odtwórczyni roli głównej, nagrodzona za główną rolę kobiecą na Festiwalu w Gdyni, Grażyna Błęcka-Kolska. Swój drugi film – „Córkę trenera“ (2018) zaprezentuje przedstawiciel młodego pokolenia polskich twórców Łukasz Grzegorzek. Praktycznie bezpośrednio z Festiwalu w Gdyni do Wilna przyjedzie Michał Rosa, reżyser filmu „Piłsudski“.
Bilety na Festiwal można zakupić w kasach kin Skalvija, Pasaka, Multikino, Romuva, Spindulys lub na portalach Tiketa i/lub bilietai.lt. W Możejkach i Solecznikach filmy będa prezentowane bezpłatnie.
Dokładny program festiwalu: http://www.lenkukinas.lt.

Patronat honorowy nad 19. Festiwalem Filmu Polskiego sprawuje Polski Instytut Sztuki Filmowej. Główni sponsorzy: Orlen Lietuva, Stop Cafe, Polskie Linie Lotnicze LOT.
Partnerzy: Liu Patty cukiernia, Clear Channel Lietuva, Advert LT.
Festiwalowy hotel: Hotel Vilnia.
Partnerzy medialni: LRT, 15min.lt, Žmonės, Kinas, Literatūra ir menas, Kurier Wileński, Radio Znad Wilii, portal ZW.lt i Wilnoteka.lt.

Polskie filmy na Festiwalu Filmowym Praw Człowieka „Nepatogus kinas”
10-23 października, Wilno, Kowno, Poniewież

We współpracy z Instytutem Polskim w Wilnie podczas tegorocznego Festiwalu Filmowego Praw Człowieka „Nepatogus kinas” zostaną wyświetlone dwa polskie filmy.

„Cienie Imperium”  (Polska, Armenia, Gruzja, Ukraina, 2018, 76 min., reżyseria Karol Starnawski, operator Filip Drożdż).
Na rubieżach dawnego Imperium Rosyjskiego trwają konflikty, o których zapomniała już światowa opinia publiczna. Ludzie zamieszkujący te rejony pragną tylko jednego: spokojnego życia. W tym sensie historie Aleksieja, Timura i Aleksandra są podobne, mimo że ich ojczyzny oddalone są od siebie o wiele kilometrów. Górski Karabach, Ukraina oraz Gruzja to kolejne areny agresywnej polityki Rosji. To film o nadziei i próbach niepoddawania się, chociaż jest się tylko małym trybikiem w epicentrum politycznych i historycznych wydarzeń.
Film w jęz. rosyjskim, polskim, ormiańskim, gruzińskim, ukraińskim, litewskim z napisami po litewsku i angielsku.
Seanse:
12 października, godz. 17:30, Forum Cinemas „Vingis” (Wilno), sala nr 3.
18 października, godz. 17:30, „Pasaka” (Wilno), duża sala. Po seansie odbędzie się spotkanie z twórcami filmu.

„In touch” (Polska, Islandia, 2018, 62 min., reżyseria Paweł Ziemilski, operator Filip Drożdż).
Opowieść o mieszkańcach wsi Stare Juchy na Mazurach, z której od początku lat 80-tych wyemigrowało do Islandii ponad czterystu mieszkańców. To ponad połowa całej społeczności. Duża odległość pomiędzy członkami rozbitych rodzin nie pozwala im na bezpośredni kontakt. Alternatywą w tej sytuacji pozostają tylko „spotkania” w świecie wirtualnym, szczególnie za pośrednictwem „Skype”. Film Pawła Ziemilskiego nie jest jednak dobrze znanym mieszkańcom Litwy opowiadaniem o członkach jednej rodziny mieszkających w różnych częściach świata. Reżyser poprzez nowatorską metodę wykorzystującą projekcje i nagrania rozmów Skype, buduje filmowe mosty pomiędzy Polską i Islandią i tworzy warunki do spotkań szczególnych.
Film w języku polskim i islandzkim z napisami po litewsku i angielsku.
Seanse:
14 października, godz. 21:00, Forum Cinemas „Vingis” (Wilno), sala nr 3. Po seansie odbędzie się spotkanie z reżyserem.
15 października, godz. 19:30, „Romuva” (Kowno). Po seansie odbędzie się spotkanie z reżyserem.
16 października, godz. 20:00, Forum Cinemas „Vingis” (Wilno), sala nr 4. Po seansie odbędzie się spotkanie z reżyserem.
20 października, godz. 16:30, „Pasaka” (Wilno), duża sala.
23 października, godz. 19:30, centrum filmowe „Garsas“ (Poniewież), duża sala.

Szczegółowy program festiwalu: https://nepatoguskinas.lt/2019/filmai/

Premiera filmu Małgorzaty Szumowskiej „The Other Lamb” (Irlandia, Belgia, Polska, USA, Wielka Brytania, 2019, 97 min.)  na Europejskim Forum Filmowym SCANORAMA 7-24 listopada

13 listopada., godz. 21.20, kino Forum Cinemas Vingis (ul. Savanorių pr. 7,Wilno)
16 listopada., godz. 21.30, kino Forum Cinemas Vingis (ul. Savanorių pr. 7, Wilno) 

Film opowiada historię młodej dziewczyny o imieniu Selah. Jest ona wychowywana w mistycznej wspólnocie – komunie  w środku lasu, której przewodzi tajemniczy „Pasterz”. Cieszy się on ogromnym autorytetem, graniczącym wręcz z boskim uwielbieniem, udziela sakramentów, błogosławi, naucza. Jako wierna wyznawczyni jego kultu, Selah dostępuje zaszczytu udziału w świętym rytuale. W jego trakcie doświadcza wstrząsającego i mistycznego przeżycia. Zaczyna mieć wizje, które nie tylko poddają w wątpliwość otaczającą ją rzeczywistość, ale również wszystkie dotychczasowe nauki „Pasterza”. Coś zaczyna się w niej rodzić, budzi się do życia sprzeciw, bunt, rebelia przeciwko zastanemu, patriarchalnemu porządkowi rzeczy. Film w języku angielskim z napisami litewskimi. Film brał udział w Festiwalu Filmowym w Toronto oraz San Sebastian. Więcej informacji i bilety:
https://scanorama.lt/2019/filmai/nesventas-avinelis

Organizator: Europejskie Forum Filmowe SCANORAMA, partner: Instytut Polski w Wilnie